Văn Miếu - Quốc Tử Giám: Khám phá nơi khởi nguồn trí tuệ Việt

1. Giới thiệu về Văn Miếu – Quốc Tử Giám

• Địa chỉ: số 58 phố Quốc Tử Giám, phường Văn Miếu, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

Văn Miếu Quốc Tử Giám nằm ở đâu? Địa chỉ Văn Miếu Quốc Tử Giám nằm ngay giữa 4 tuyến phố nhộn nhịp: Nguyễn Thái Học, Văn Miếu, Quốc Tử Giám và Tôn Đức Thắng, quận Đống Đa, Hà Nội. Khi du lịch Hà Nội tại đây, bạn cần lưu ý vì xung quanh Văn Miếu có rất nhiều đường một chiều. Nơi đây là trường Quốc học đầu tiên tại Việt Nam, đã đào tạo ra rất nhiều thế hệ hiền tài cho đất nước. Bên cạnh đó, danh lam thắng cảnh này còn là di tích Nho học nổi tiếng, tiêu biểu, có giá trị lớn về nghệ thuật - thẩm mỹ - kiến trúc. Văn Miếu thờ 3 vị vua anh minh của dân tộc: Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông và Lê Thánh Tông. Với những giá trị văn hóa, lịch sử to lớn, năm 1962, nơi đây đã được xếp hạng là Di tích quốc gia.

1.1. Lịch sử 

Văn Miếu Quốc Tử Giám có từ bao giờ? Công trình được xây dựng năm 1070 dưới thời vua Lý Thánh Tông. Ban đầu, đây là nơi thờ Tứ Phối, Khổng Tử, Chu Công. Năm 1076, vua Lý Nhân Tông xây thêm Quốc Tử Giám ở ngay kế bên - nơi để dạy học cho con vua cùng các gia đình quý tộc.

Thời vua Trần Thái Tông, nơi đây được đổi tên thành Quốc học viện, nhận dạy cả con cái thường dân có tài hoa xuất chúng. Đến thời vua Lê Thánh Tông, Văn Miếu Quốc Tử Giám bắt đầu dựng bia của những người đỗ tiến sĩ. Tới triều Nguyễn, Quốc Tử Giám được thành lập thêm tại Huế. Văn Miếu được sửa sang và sau đổi tên thành Văn Miếu Hà Nội. Năm 1947, thực dân Pháp nã đại bác, làm đổ sập căn nhà, còn lại nền, 2 cột và 4 nghiên đá.

1.2. Giờ mở cửa & giá vé tham quan

Khu di tích lịch sử văn hoá Hà Nội này mở cửa tất cả các ngày trong tuần từ 8h00 - 17h00. Vậy vào Văn Miếu Quốc Tử Giám có mất vé không? Du khách đến tham quan cần mua, xuất trình vé tại nơi soát vé. 

Giá vé vào Văn Miếu Quốc Tử Giám tham quan như sau:

Lưu ý: Giờ mở cửa, giá vé vào có thể thay đổi theo thời gian, quý khách vui lòng liên hệ Ban quản lý di tích để cập nhật thông tin mới nhất!

1.3. Hướng dẫn di chuyển

Nếu đã biết Văn Miếu Quốc Tử Giám là gì, bạn đừng quên tìm hiểu cách di chuyển đến đây. Khi du lịch Văn Miếu Quốc Tử Giám, du khách có thể thoải mái lựa chọn phương tiện di chuyển phù hợp với lịch trình và sở thích. Cụ thể:

• Phương tiện cá nhân: nếu xuất phát từ hồ Hoàn Kiếm, bạn di chuyển qua phố Tràng Thi, Nguyễn Khuyến và Hai Bà Trưng sẽ tới. Du khách có thể gửi xe ngay bên cạnh cổng vào, số 58 đường Quốc Tử Giám. 
• Xe bus: xe bus đi Văn Miếu Quốc Tử Giám rất đa dạng. Dựa vào vị trí xuất phát, bạn có thể lựa chọn các tuyến xe phù hợp như 38, 41, E08, 08A…
• Xe công nghệ: các phương tiện công nghệ như taxi Xanh SM là lựa chọn hoàn hảo cho những đoàn khách đông thành viên. Taxi Xanh SM sử dụng 100% năng lượng điện, không phát thải ra môi trường. Bạn có thể đặt xe thông qua ứng dụng Xanh SM, hotline 1900 2088 hoặc vẫy trực tiếp trên đường. 

>>> Xem thêm: Khám phá vẻ đẹp, lịch sử Thủ đô qua TOP 27+ địa điểm du lịch Hà Nội hấp dẫn

2. Kiến trúc độc đáo của Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Quần thể di tích này rộng khoảng 54.331m2, bao gồm nhiều công trình đa dạng như Văn Miếu, Hồ Văn, Quốc Tử Giám, Khuê Văn Các, vườn Giám… Bao quanh khuôn viên là các bức gạch vồ nhuốm màu thời gian. Công trình mang đậm nét kiến trúc cung đình đầu triều Nguyễn. Cấu trúc Văn Miếu Quốc Tử Giám các khu chủ thể có bố cục đăng đối từng khu, từng lớp theo trục Bắc - Nam truyền thống.

Sơ đồ Văn Miếu Quốc Tử Giám gồm 5 khu được ngăn cách bằng những bức tường, cổng:

• Khu thứ nhất bắt đầu từ cổng chính Văn Miếu Môn tới cổng Đại Trung môn, 2 bên có cửa nhỏ là Đạt Tài Môn và Thành Đức Môn
• Khu thứ 2 kéo dài từ Đại Trung Môn đến Khuê Văn Các
• Khu thứ 3 gồm hồ nước Thiên Quang Tỉnh (tức là giếng soi ánh mặt trời)
• Khu thứ 4 là khu trung tâm, gồm 2 công trình lớn nằm song song và nối tiếp nhau. Tòa nhà trong là Thượng cung, tòa ngoài là Bái đường
• Khu thứ 5 là khu Thái Học, được xây dựng lại năm 1999. Trước kia, đây là khu đền Khải thánh, thờ thân phụ và thân mẫu của Khổng Tử nhưng đã bị phá hủy. 

3. Các công trình nổi bật bên trong Văn Miếu - Quốc Tử Giám

3.1. Văn Miếu Môn

Văn Miếu Môn là phần cổng Tam quan ở phía ngoài khu di tích, mang dáng vẻ trang trọng và tôn nghiêm. Cấu trúc của công trình này gồm 3 cửa, 2 tầng. Tầng trên có đề 3 chữ Văn Miếu Môn theo chữ Hán cổ. Phía trước cổng Tam quan là hai tấm bia nằm hai bên cùng tứ trụ nghi môn ở ngay giữa. 

3.2. Hồ Văn và vườn Giám

Hồ văn Văn Miếu Quốc Tử Giám có tên gọi khác là hồ Giám, hồ Minh Đường. Hồ nằm ngay trước cổng của khu di tích, nổi bật với diện tích khá rộng. Ngay giữa lòng hồ là gò Kim Châu. Trên gò là Phán Thủy Đường - nơi diễn ra những buổi bình luận văn chương của nho sĩ xưa.

Vườn Giám nằm ở bờ tường phía Tây của Văn Miếu. Đây là nơi có nhà bát giác, cây cảnh, hồ nước và rất nhiều tiểu cảnh khác. Khu vườn là nơi tham quan, thư giãn và diễn ra các hoạt động văn hóa hấp dẫn.

3.3. Đại Trung Môn

Đại Trung Môn là chiếc cổng Văn Miếu Quốc Tử Giám thứ 2. Công trình này bao gồm 3 gian, được xây trên nền gạch cao với phần ngói mũi hài thiết kế theo kiểu mái đình thời xưa. Không gian trước và sau khu vực Đại Trung Môn vô cùng rộng lớn với những con đường song song kéo dài, cỏ cây, hồ nước thoáng đãng. Vì vậy, nơi đây khoác lên mình vẻ đẹp tĩnh mịch, thanh cảnh hiếm có giữa chốn Hà thành tấp nập.

3.4. Khuê Văn Các

Năm 1805, Khuê Văn Các Văn Miếu Quốc Tử Giám được xây dựng bởi Tổng trấn Nguyễn Văn Thành dưới triều nhà Nguyễn. Đây là lầu vuông 8 mái cao gần 9 thước với 4 mái thượng và 4 mái hạ. Khuê Văn Các nằm trên một nền đất vuông vức, mỗi cạnh dài khoảng 6,8m, gây ấn tượng bằng lối kiến trúc dạng cổ lầu siêu độc đáo. 

Tầng trên được sơn son thếp vàng, 2 lớp mái ngói đỏ rực rỡ chồng lên nhau. Tầng dưới là 4 trụ gạch vuông được chạm trổ tinh xảo bằng hoa văn. Những ô cửa sổ tròn tại tầng gác tạo nên điểm nhấn độc đáo, tựa như ngôi sao khuê đang tỏa sáng.

3.5. Vườn bia tiến sĩ và giếng Thiên Quang

Vườn tiến sĩ là tọa độ tham quan bạn không thể bỏ lỡ khi ghé khu di tích này. 82 bia Văn Miếu Quốc Tử Giám là những tác phẩm điêu khắc vô cùng tinh xảo, có ý nghĩa tâm linh. Những tấm bia này được đặt trên lưng các con rùa đá, trên bia ghi thông tin của 82 thủ khoa trong nhiều triều đại của đất nước Việt Nam. Ngày 09/03/2010, 82 tấm bia đá đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới.

Giếng Thiên Quang (tên gọi khác là Ao Văn) nằm phía sau Khuê Văn Các và ngay cạnh khu vực bia tiến sĩ. Giếng hình vuông, tượng trưng cho mặt đất. Công trình này được xây dựng với dụng ý là nơi nhận mọi tinh túy của vũ trụ, soi sáng tri thức.

3.6. Đền Khải Thánh

Trong Văn Miếu - Quốc Tử Giám có những gì? Nằm sau cùng của khu di tích là đền Khải Thánh. Đây là nơi thờ phụ mẫu của Khổng Tử - Thúc Lương Ngột & Nhan Thị. Trước kia, đền Khải Thánh từng là khu cư xá với 150 gian phòng dành cho giám sinh. Năm 1946, công trình này bị phá hủy hoàn toàn do thực dân Pháp bắn phá. Sau này, đền Khải Thánh được xây mới và giữ gìn đến tận ngày nay.

3.7. Nhà Thái Học

Năm 2000, nhà Thái Học Văn Miếu Quốc Tử Giám được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống. Ngói nung, gỗ, gạch là các vật liệu chính dùng để xây dựng công trình. Ngoài mục đích tạo không gian cho các hoạt động văn hóa giáo dục, nhà Hậu Đường, khu Thái Học hiện còn là nơi tôn vinh những danh nhân. Cụ thể:

• Tầng 1: nơi trưng bày về Văn Miếu Quốc Tử Giám Thăng Long, nền giáo dục Nho học Việt Nam; tôn vinh Danh sư Tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An
• Tầng 2: nơi thờ các vị vua Lê Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lý Thánh Tông - những danh nhân có công xây dựng Văn Miếu - Quốc Tử Giám và đóng góp to lớn vào sự nghiệp giáo dục Nho học

3.8. Điện Đại Thành

Điện Đại Thành là lớp không gian thứ 4 của khu di tích. Ngay chính giữa là sân Đại Bái, 2 dãy nhà phía Tây và phía Đông chạy dọc 2 bên sân. Tòa nhà phía trước là Bái Đường - nơi trước kia diễn ra lễ tế Khổng Tử. Điện Đại Thành và Bái Đường chạy song song, nối với nhau bằng một tiểu đình. Cấu trúc của công trình này gồm 9 gian, xây tường kín 3 mặt. Điện Đại Thành là nơi thờ Khổng Tử, Thập triết và Tứ phối. 

>>> Khám phá: 21 danh lam thắng cảnh Hà Nội nhất định phải đến một lần

4. Đi Văn Miếu - Quốc Tử Giám có gì trải nghiệm?

4.1. Tham quan kiến trúc cổ & tìm hiểu lịch sử giáo dục Việt Nam

Văn Miếu Quốc Tử Giám có gì đặc biệt? Đến đây, bạn có thể bắt đầu hành trình khám phá kiến trúc cổ kính và lịch sử giáo dục đáng tự hào của Việt Nam. Bước qua Văn Miếu Môn trang nghiêm, du khách sẽ được dẫn dắt qua Đại Trung Môn chiêm ngưỡng Khuê Văn Các. Tiếp đến, 82 tấm bia tiến sĩ cùng Giếng Thiên Quang sẽ khơi gợi lại truyền thống hiếu học và sự tôn vinh hiền tài qua các triều đại. Cuối cùng, khu Thái Học và Đại Thành Môn vừa là nơi thờ các bậc tiên hiền, vừa là không gian trưng bày, giúp du khách hiểu rõ hơn về cái nôi giáo dục Nho học đã tạo nên hành trăm danh nhân cho đất nước. 

4.2. Trải nghiệm văn hóa truyền thống

Văn Miếu - Quốc Tử Giám ngày nay là địa điểm chơi Tết ở Hà Nội vô cùng nổi tiếng. Tại đây, bạn và người thân có thể tham gia các hoạt động truyền thống độc đáo như:

• Xin chữ thư pháp: vào tháng Giêng, nơi đây rất nhộn nhịp với các ông đồ cho chữ thư pháp. Du khách có thể xin chữ Văn Miếu Quốc Tử Giám để cầu tài lộc, may mắn, đặc biệt là công thành danh toại trong công việc và học tập. 
• Dâng hương cầu may: nhiều học sinh, sinh viên và sĩ tử đến khu di tích thắp hương, cầu mong thi cử thuận lợi, đạt được ước vọng 
• Trải nghiệm giáo dục di sản: một số chương trình đặc biệt như tìm hiểu chữ Hán, làm sách cổ… được tổ chức thường xuyên giúp học sinh, du khách tương tác sâu hơn với di sản
• Tham gia các hoạt động văn hóa sự kiện: các buổi hội thảo, trưng bày, triển lãm chuyên đề hoặc biểu diễn văn nghệ truyền thống do Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám thường xuyên tổ chức thu hút nhiều du khách tham gia

4.3. Chụp ảnh với không gian đạo học ấn tượng

Sở hữu cảnh quan ấn tượng, yên tĩnh và trong lành, khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám là địa điểm chụp ảnh đẹp ở Hà Nội bạn không nên bỏ qua. Mỗi góc ở đây đều là background tuyệt đẹp cho du khách tự tin thả dáng. Những tấm hình mang đậm dấu ấn đạo học, cổ kính chắc chắn sẽ khiến bạn thích thú. 

4.4. Tham gia tour đêm Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Khi tham gia tour đêm Văn Miếu Quốc Tử Giám, bạn sẽ được đi qua hành trình đầy cảm xúc với nghệ thuật ánh sáng ấn tượng và âm thanh tinh tế. Các hoạt động trải nghiệm đa dạng như trò chơi dân gian, bia đá kể chuyện, học với thầy đồ… giúp du khách hiểu rõ hơn về quá trình học để thành nhân, học để thành tài của các nho sĩ. Điểm chạm bùng nổ khép lại tour tham quan chính là show 3D Mapping “Tinh Hoa Đạo Học” tôn vinh tinh thần tôn sư trọng đạo, truyền thống hiếu học và tư tưởng trọng dụng hiền tài của dân tộc Việt Nam. 

Thời gian mở cửa và giá vé như sau:

• Giờ mở cửa: từ 18h30 - 21h30
• Giờ chiếu phim 3D Mapping: 19h45 và 20h45
• Giá vé vào cổng:
  • Từ 1m - 1m3: 199.000 VNĐ
  • Trẻ em dưới 1m: miễn phí

4.5. Mua quà lưu niệm 

Trong khu di tích có quầy bán quà lưu niệm Văn Miếu Quốc Tử Giám. Tại đây, bạn có thể tìm thấy nhiều món đồ ý nghĩa như bức tranh thư pháp mang ý nghĩa may mắn, mô hình Khuê Văn Các đầy tinh xảo hay những sản phẩm thủ công truyền thống khác. Các món đồ này không chỉ là biểu tượng của tinh thần hiếu học, trí tuệ mà còn là kỷ vật về một di tích lịch sử, phù hợp để làm quà tặng người thân, bạn bè. 

>>> Tham khảo: [LƯU NGAY] 19+ Địa điểm vui chơi Hà Nội hấp dẫn, thú vị không thể bỏ qua

5. Kinh nghiệm đi Văn Miếu - Quốc Tử Giám cần biết

Để chuyến đi diễn ra an toàn, bạn đừng quên lưu lại những kinh nghiệm đi Văn Miếu Quốc Tử Giám hữu ích sau:

• Du khách đến tham quan cần mua, xuất trình vé tại nơi soát vé
• Giữ gìn vệ sinh, cảnh quan môi trường và kiến trúc khu di tích; không sờ, ngồi, nằm hoặc di chuyển các hiện vật ra khỏi vị trí ban đầu
• Tuân thủ các quy định về an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ; không hút thuốc lá
• Mặc trang phục lịch sự, kín đáo 
• Thời gian diễn ra show diễn 3D Mapping là 20 - 30 phút. Ban tổ chức khuyến khích du khách vào cửa 60 phút trước giờ trình chiếu show 3D Mapping để có trải nghiệm trọn vẹn nhất, đồng thời không chịu trách nhiệm nếu bạn đến muộn hơn giờ đã chọn

6. Những địa điểm du lịch gần Văn Miếu - Quốc Tử Giám 

Địa điểm du lịch Hà Nội này tọa lạc ở vị trí trung tâm của Thủ đô. Vì vậy, sau khi khám phá Văn Miếu Quốc Tử Giám, du khách có thể kết hợp tham quan thêm nhiều địa danh nổi tiếng ở gần đây như:

Đặc biệt, đến Hà Nội, du khách cũng đừng bỏ qua cơ hội khám phá tọa độ vui chơi giải trí cực HOT tại TTTM Vincom Mega Mall Times City là VinKE & Vinpearl Aquarium. Thủy cung Times City rộng đến 4.000m2, là “ngôi nhà hạnh phúc” của hơn 30.000 sinh vật biển đa dạng. Bạn sẽ lạc vào đại dương bao la, khám phá những loài động vật thú vị tại khu cá nước ngọt, khu cá nước mặn, khu hang động bò sát. Đừng bỏ lỡ các show diễn ấn tượng như show Nàng tiên cá, Làm quen với bò sát, Cho chim cánh cụt ăn, Bữa ăn của cá mập…

VinKE là khu vui chơi giải trí và giáo dục hướng nghiệp phù hợp với những gia đình có trẻ nhỏ. Các bé từ 5 - 12 tuổi sẽ được thỏa thích làm quen bạn mới, học những kỹ năng mềm bổ ích. Bên cạnh đó, các du khách nhí còn có thể trải nghiệm những nghề nghiệp tương lai như bác sĩ, cảnh sát, lính cứu hỏa… 

7. Một số câu hỏi thường gặp về Văn Miếu - Quốc Tử Giám

7.1. Văn Miếu - Quốc Tử Giám xây dựng vào thời nào, năm nào? 

Văn Miếu Quốc Tử Giám xây dựng vào thời nào? Văn Miếu được xây dựng năm 1070 dưới thời vua Lý Thánh Tông. Năm 1076, Quốc Tử Giám nằm kế bên Văn Miếu được thành lập dưới thời vua Lý Nhân Tông. 

7.2. Văn Miếu - Quốc Tử Giám thờ những ai?

Văn Miếu Quốc Tử Giám thờ những ai? Danh lam thắng cảnh Hà Nội này thờ Khổng Tử, Tứ Phối, Chu Công, Chu Văn Anh, Thất Thập Nhị Hiền và các vị vua có công xây dựng và phát triển trường Quốc học là vua Lý Nhân Tông, Lý Thánh Tông, Lê Thánh Tông.

7.3. Văn Miếu - Quốc Tử Giám rộng bao nhiêu mét vuông?

Văn Miếu Quốc Tử Giám rộng bao nhiêu mét vuông? Quần thể di tích có tổng diện tích khoảng 54.331m2. 

7.4. Văn Miếu - Quốc Tử Giám có ý nghĩa gì?

Văn Miếu Quốc Tử Giám có ý nghĩa gì? Đây là trường đại học đầu tiên của nước ta. Bên cạnh đó, khu di tích còn là nơi thờ Khổng Tử, các bậc hiền triết Nho học - biểu tượng cho tinh truyền thống tôn vinh tri thức và tinh thần hiếu học của dân tộc. Nơi đây thể hiện khát vọng vươn lên bằng con đường học vấn của bao thế hệ. 

Trải qua những thăng trầm của lịch sử, Văn Miếu Quốc Tử Giám vẫn giữ được các hiện vật và những giá trị văn hóa, kiến trúc độc đáo. Đây chính là minh chứng cho tinh thần hiếu học, truyền thống giáo dục tốt đẹp của nước ta. Hy vọng qua bài viết trên, du khách đã có thêm kinh nghiệm khám phá nơi đây hữu ích, từ đó lên kế hoạch vui chơi chi tiết cho kỳ nghỉ sắp tới. 

Du khách có thể cập nhật thêm thông tin về văn miếu tại website chính thức.