Du lịch Hà Nam không chỉ níu chân du khách bởi cảnh quan đẹp, nhiều điểm du lịch tâm linh nổi tiếng, những di tích lịch sử lâu đời mà còn bởi nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc. Có dịp đến đây, du khách nhớ đừng bỏ qua những lễ hội ở Hà Nam ấn tượng được chia sẻ sau đây.
1. Lễ hội đền Lảnh Giang - lễ hội Hà Nam không thể bỏ qua
- Thời gian: 18 - 25 tháng 6 âm lịch và 25 tháng 8 âm lịch
- Địa điểm: thôn Yên Lạc, xã Mộc, Duy Tiên, Hà Nam
Lễ hội đền Lảnh Giang là một trong những lễ hội ở Hà Nam lớn nhất trong năm. Đền Lảnh Giang là nơi thờ Tam vị Đại Vương (ba vị tướng đời Hùng Vương) cùng công chúa Tiên Dung và Chử Đồng Tử. Hằng năm, vào tháng 6 và tháng 8 âm lịch, nơi đây lại tổ chức lễ hội nhằm cầu mong mưa thuận gió hóa, thần linh che chở cho nhân dân trước thiên tai, bão lũ.
Lễ hội đền Lảnh Giang được tổ chức trang nghiêm với các hoạt động trồng kiệu, kéo cơ than, lễ cáo kỵ, lễ rượu kiệu, lễ tạ, hạ cờ. Sau phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi hấp dẫn như: hát chầu văn, múa lân, múa rồng, thổi cơm, chọi gà,... Lễ hội thu hút đông đảo người dân, du khách khắp nơi về vui chơi, dâng hương cầu tài lộc.
2. Lễ hội đền Trần Thương
- Thời gian: 18 - 20 tháng 8 âm lịch
- Địa điểm: đền Trần Thương, xã Nhân Đạo, Lý Nhân, Hà Nam
Đền Trần Thương là nơi thờ anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo. Lễ hội đền Trần Thương là một trong những lễ hội ở Hà Nam nổi tiếng nhằm tưởng nhớ công ơn Đức Thánh Trần và những vị anh hùng đã có công trong cuộc chiến chống quân Nguyên Mông vào thế kỷ XIII.
Lễ hội đền Trần Thương được tổ chức trong 3 ngày. Phần lễ trang nghiêm với nghi lễ rước cờ, rước kiệu, tế lễ, dâng hương được thực hiện bởi những người cao tuổi nhất trong làng. Ngoài ra, ngày hội còn tổ chức nhiều trò chơi hấp dẫn thu hút người dân và du khách tham gia như tổ tôm, đi cầu kiều, cờ tướng, đập niêu,...
>>> Xem ngay: Du lịch Phủ Lý Hà Nam: 6 kinh nghiệm không thể bỏ qua
3. Lễ hội đền Bà Đanh - lễ hội truyền thống của Hà Nam
- Thời gian: tháng 2 âm lịch
- Địa điểm: chùa Bà Đanh, thôn Đanh Xá, xã Ngọc Sơn, Kim Bảng, Hà Nam
Du lịch Hà Nam vào mùa xuân, du khách nhất định không thể bỏ qua lễ hội đền Bà Đanh đặc sắc. Chùa Bà Đanh Hà Nam hay còn gọi là đền Bà Đanh là nơi thờ Pháp Vũ, một vị thần trong Tứ pháp (Vân, Vũ, Lôi, Điện). Lễ hội Hà Nam truyền thống đền Bà Đanh nhằm cầu thần linh phù trợ cho sản xuất nông nghiệp, mong mưa thuận gió hòa để cây cối tốt tươi, đời sống nhân dân no ấm.
Lễ hội chùa Bà Đanh được tổ chức hằng năm, thu hút đông đảo du khách, Phật tử xa gần về tham dự. Lễ hội ngày nay vẫn giữ nguyên các nghi thức truyền thống cùng nhiều trò chơi dân gian như kéo co, cờ người, đua thuyền,... Năm 2019, lễ hội chùa Bà Đanh được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
4. Lễ hội chùa Long Đọi Sơn Hà Nam
- Thời gian: 19 - 21 tháng 3 âm lịch
- Địa điểm: chùa Long Đọi, xã Đọi Sơn, Duy Tiên, Hà Nam
Tháng 3 âm lịch hằng năm là thời điểm người dân nô nức đón chờ lễ hội chùa Đọi Sơn Hà Nam. Lễ hội ở Hà Nam này được tổ chức nhằm tưởng nhớ tới Đức Phật và vua Lý Nhân Tông. Đây là một trong những lễ hội truyền thống thể hiện nét văn hóa tín ngưỡng độc đáo của người Hà Nam.
Lễ hội mở đầu với lễ rước kiệu từ chân núi tới chùa Long Đọi Sơn để tưởng nhớ công ơn vua Lý Nhân Tông và bà Nguyên Phi Ỷ Lan, người có công xây dựng nên chùa. Ngoài ra, còn có lễ Tịch điền thể hiện nét đẹp văn hóa của người nông dân vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bên cạnh phần lễ là phần hội vui nhộn với nhiều hoạt động vui chơi hấp dẫn như hát đối, chơi cờ người, đấu vật,... thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham gia vui chơi, cổ vũ.
>>> Khám phá ngay chùa Tam Chúc Hà Nam - Ngôi chùa lớn nhất thế giới được mệnh danh “Hạ Long trên cạn”.
5. Hội làng Gừa - lễ hội ở Hà Nam đặc sắc
- Thời gian: mùng 4 tháng Giêng âm lịch
- Địa điểm: làng Gừa, xã Liêm Thuận, Thanh Liêm, Hà Nam
Nhắc đến lễ hội ở Hà Nam độc đáo không thể không nhắc đến hội làng Gừa. Lễ hội diễn ra trong không khí vui tươi, nô nức dịp đầu xuân. Phần lễ gồm tế lễ và lễ rước xách được thực hiện bởi những người có chức sắc trong làng. Xong phần lễ là phần hội nhộn nhịp với nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn, thể hiện tinh thần thượng võ như cướp cầu, đánh vật, đánh du, chém mía,...
Ấn tượng nhất của hội làng Gừa, thu hút đông đảo người tham gia là phần thi cướp cầu, diễn ra vào giờ Tỵ. Đội giành chiến thắng trong phần thi này sẽ được vào cung hồi trống và cầu ước linh thiêng. Ngoài ra, lễ hội còn có các tiết mục chèo tuồng hấp dẫn phục vụ bà con.
6. Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn
- Thời gian: mùng 7 tháng Giêng âm lịch
- Địa điểm: thôn Đọi Tín, xã Đọi Sơn, Duy Tiên, Hà Nam
Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn là một trong những lễ hội ở Hà Nam quan trọng, đề cao vai trò của nền sản xuất nông nghiệp, thể hiện lòng biết ơn tổ tiên trong việc mở mang ruộng đất, phát triển nghề nông. Lễ Tịch điền có từ thời vua Lê Đại Hành và được lưu truyền cho đến ngày nay với nhiều nghi thức cổ truyền vẫn được giữ nguyên.
Lễ hội được mở đầu bằng nghi thức rước chân nhang từ nơi thờ vua Lê Đại Hành về chùa. Trong lễ cày tịch điền sẽ chọn một cụ ông có thần thái uy nghiêm hóa trang thành vua Lê Đại Hành thực hiện nghi thức cày cấy đầu tiên trên ruộng đất. Lễ Tịch điền với các hoạt động rước kiệu vua, tổ nghề, múa rồng, múa lân, cùng các hoạt động văn hóa nghệ thuật sôi nổi, hấp dẫn thu hút đông đảo nhân dân địa phương và du khách tham gia.
7. Lễ hội đền Trúc, Hà Nam
- Thời gian: ngày 6 tháng 2 - 10 tháng 2 âm lịch
- Địa điểm: thôn Quyển Sơn, xã Thi Sơn, Kim Bảng, Hà Nam
Lễ hội ở Hà Nam đền Trúc còn được gọi là hội Quyển Sơn, là một trong những lễ hội lớn trong năm, thu hút đông đảo du khách khắp nơi về trẩy hội. Đền Trúc Hà Nam là nơi thờ tướng Lý Thường Kiệt, nằm trong khu du lịch đền Trúc - Ngũ Động Thi Sơn nổi tiếng. Lễ hội được tổ chức quy mô, rộng khắp từ đền Trúc tới ven núi Cấm, chùa Thi.
Ngoài phần nghi lễ quan trọng, lễ hội đền Trúc còn có phần hội được tổ chức nhộn nhịp kéo dài trong nhiều ngày với các trò chơi hấp dẫn như chọi gà, kéo co, đấu vật, đập niêu,... Trong đó nổi bật là hội thi đua thuyền và múa hát dậm. Hội đua thuyền diễn ra trên sông Đáy thu hút đông đảo nhân dân, du khách tham gia cổ vũ. Hát dậm Quyển Sơn được thực hiện sau lễ rước tượng Phật về đền, kéo dài trong 3 ngày cho đến khi vãn hội.
8. Hội thi thả diều
- Thời gian: ngày 15 tháng 05 âm lịch
- Địa điểm: làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, Lý Nhân, Hà Nam
Nếu có dịp đến đất Hà Nam vào tháng 5 âm lịch, du khách nhớ đừng bỏ qua hội thi thả diều độc đáo, vui nhộn. Lễ hội ở Hà Nam này có ý nghĩa cầu mong cho một năm nhiều may mắn, mùa màng bội thu, đời sống no đủ. Hội thi thả diều thu hút đông đảo người làng, du khách đến xem, cổ vũ.
Hội thi được người dân chuẩn bị từ tháng 11 âm lịch, mỗi làng sẽ tự làm mẫu diều riêng. Các thành viên trong đội chơi mặc áo dài, chít khăn tham gia lễ hội. Sau tiếng trống, diều sẽ được thả bay lên và được người chơi căng dây, điều khiển từ từ cho đến khi có tiếng trống kết thúc, diều sẽ được hạ xuống. Ban tổ chức làm việc ở sân đình sẽ tuyên bố giải và kết thúc hội thi.
9. Hội vật võ Liễu Đôi
- Thời gian: ngày 5 - ngày 10 tháng Giêng âm lịch
- Địa điểm: làng Liễu Đôi, xã Liêm Túc, Thanh Liêm, Hà Nam
Lễ hội ở Hà Nam vật võ Liễu Đôi diễn ra hằng năm vào dịp đầu xuân nhằm suy tôn vị thánh họ Đoàn, người có sức khỏe phi thường có công đánh đuổi quân xâm lược, bảo vệ đất nước. Lễ hội còn thể hiện tinh thần thượng võ, đoàn kết của dân tộc, nêu cao tinh thần chiến đấu chống ngoại xâm của cha ông ta.
Lễ hội vật võ Liễu Đôi không chỉ là dịp để các đô vật nam trổ tài mà còn là dịp để chị em phụ nữ được tham gia đấu quyền, côn, kiếm đao,... không hề kém cạnh con trai. Ngoài ra, lễ hội còn thu hút du khách xa gần bởi nhiều hoạt động vui chơi hấp dẫn như thi nói vè, lễ chém chữ, thi chế biến món ăn đặc sản từ nguyên liệu ếch, lươn, ốc,...
>>> Xem ngay chùa Phật Quang Hà Nam, điểm du lịch tâm linh nổi tiếng có lịch sử hơn 100 năm tuổi, là nơi tu tập, thuyết giảng, tham quan và hành hương của đông đảo du khách trong và ngoài nước.
10. Lễ hội làng Dâu - Lễ hội ở Hà Nam đặc sắc
- Thời gian: 15 tháng 2 âm lịch
- Địa điểm: làng Mỹ Đôi, xã An Mỹ, Bình Lục, Hà Nam
Lễ hội làng Dâu là một trong những lễ hội lớn bậc nhất của Hà Nam, thể hiện lòng biết ơn đối với ba vị anh hùng Ả Đào, Nguyễn Phương, Nguyễn Quế - những người có công trong cuộc kháng chiến đánh đuổi giặc Minh. Lễ hội còn là dịp để nhắc nhở về lịch sử oai hùng của dân tộc, đồng thời giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn đối với các vị anh hùng có công xây dựng, bảo vệ quê hương, đất nước.
Lễ hội Hà Nam làng Dâu gồm hai phần chính. Phần thứ nhất là phần thi nuôi lợn to béo và sạch, làm bánh dày, thi trồng mía và trồng các loại trái cây để làm lễ vật. Phần thi này tượng trưng cho việc chuẩn bị lương thực trong chiến đấu. Phần thứ hai là phần thao, phần này sẽ sử dụng bánh dày, thịt lớn và nước mía trong cuộc thi để khao quân. Lễ hội diễn ra đông vui, là dịp để người dân, du khách khắp nơi vui chơi, tìm hiểu về văn hóa, tín ngưỡng của vùng đất Hà Nam.
Du lịch Hà Nam, ngoài tham gia các lễ hội đặc sắc, hấp dẫn, du khách đừng quên ghé thăm những địa điểm du lịch nổi tiếng như: nhà Bá Kiến, núi Cấm Hà Nam, chùa Tiên Hà Nam,… và thưởng thức những món đặc sản Hà Nam thơm ngon như: cá kho Vũ Đại, bánh cuốn Phủ Lý, cá đối Tam Chúc, bánh đa Phúc Hạ,...
Tham gia các lễ hội ở Hà Nam không chỉ là dịp để vui chơi mà còn là cơ hội để du khách tìm hiểu về văn hóa, tín ngưỡng, con người, phong tục tập quán ở Hà Nam. Với những chia sẻ chi tiết về các lễ hội lớn ở Hà Nam trong bài viết, hy vọng du khách sẽ bỏ túi thêm cho mình những kinh nghiệm cần thiết để khám phá mảnh đất Hà Nam xinh đẹp.
