Một trong số những lễ hội ở Nha Trang đặc sắc nhất hàng năm là lễ hội Cá Voi, được tổ chức tại Lăng Ông. Lễ hội vốn nổi tiếng bởi những nghi lễ truyền thống linh thiêng, cùng vô vàn trải nghiệm hấp dẫn. Cùng khám phá những điểm đặc biệt ở lễ hội này ngay nhé.
1. Truyền thuyết về Cá Voi
Từ xưa cá voi đã được biết đến là một loài vật hiền lành, quý hiếm và thường có thói quen giúp đỡ ngư dân mỗi khi gặp nạn, vì thế trong lòng mọi người đây là sinh vật tôn kính, suy tôn. Người dân Nha Trang cũng không ngoại lệ, họ quan niệm rằng cá voi không phải là một loài cá bình thường, mà đây là cá thần, sở hữu suy nghĩ, tình cảm, và đặc biệt là sự nhận thức về tâm linh giống như một con người. Có lẽ là vì vậy nên lễ hội Cá Voi được thờ phụng rất trang nghiêm.
Cũng từ đây, mà có rất nhiều câu chuyện huyền thoại, ly kỳ về cá voi, nổi bật là câu chuyện gắn liền với cuộc hành tẩu của vị vua Nguyễn Ánh vào những năm 1799. Theo lời kể của truyền thuyết, vào một lần chạy trốn khỏi quân Tây Sơn để tìm đường chạy sang Xiêm, thì bất ngờ gặp phải cơn bão lớn. Cơn bão này làm thuyền bè chao đảo, nhưng tại lúc đó bỗng có con cá voi đến và nâng thuyền lên, đưa vào bờ nên ông đã được cứu thoát khỏi kiếp nạn.
Để tưởng nhớ ơn cứu mạng năm nào, vua Gia Long (Nguyễn Ánh) đã sắc phong tước hiệu Nam Hải Tộc Ngọc lân thượng đẳng thần cho con cá voi. Các nhà vua triều Nguyễn đời sau nối ngôi cũng học tập từ Gia Long mà trở nên hết sức coi trọng cá voi, đặc biệt còn sắc phong cho loài cá voi này danh hiệu “Đại càn quốc gia Nam Hải".
Với niềm tin tưởng vào sự giúp đỡ của cá voi, ngư dân hàng năm đều tổ chức lễ hội Cá Voi bằng thái độ hết sức thành kính, thậm chí người dân bản địa còn tránh gọi thẳng tên cá voi mà xưng là Ông Nam Hải hoặc Cá Ông. Bên cạnh đó, để thể hiện sự tôn kính, thờ phụng ngư dân nơi đây đã dựng lăng thờ cúng (lăng Ông). Đặc biệt, bên trong khu Lăng Ông, có đặt một chiếc hòm đựng xương cốt hóa thạch của cá voi, thường được gọi là “Ngọc Cốt”.
>>> Bỏ túi: Kinh nghiệm du lịch Nha Trang tự túc SIÊU TIẾT KIỆM - BAO VUI 2022
2. Đôi nét về lễ hội Cá Voi ở Nha Trang
Như một quy luật bất thành văn, hàng năm người dân Nha Trang tổ chức lễ hội Cá Voi vào ngày ông lỵ (có nghĩa là ngày con cá voi chết), hai kỳ xuân tế và thu tế, tổ chức lễ cầu ngư khi bước vào chuẩn bị mùa đánh bắt hàng năm. Du lịch Nha Trang vào những dịp này, du khách sẽ được chứng kiến sự long trọng của lễ hội.
Lễ hội Cá Voi được tổ chức với mục đích bày tỏ lòng thành kính với các vị tiền nhân cầu cho quốc thái dân an, cầu cho ngư dân ra khơi đánh bắt vượt qua được những thiên tai, trắc trở trên biển cả. Lễ hội không chỉ chứa đựng sự mong đợi của ngư dân phường Vĩnh Trường mà còn biểu trưng cho ngư dân cư trú dọc men bờ biển Xứ Trầm Hương.
3. Tìm hiểu các nghi thức quan trọng trong phần lễ của lễ hội Cá Voi
3.1 Lễ Nghinh Thần
Lễ hội Cá Voi tại Nha Trang được bắt đầu vào lúc rạng sáng. Mở đầu là nghi thức Lễ Nghinh thần. Đây là nghi thức cực kỳ quan trọng trong lễ hội. Người dân sẽ tiến hành chọn lựa những cư dân khoẻ mạnh nhất, rước kiệu Ông Nam Hải đi men về phía biển để đưa lên thuyền rồng tiến ra khơi, bởi vì người dân tâm niệm, vào chính ngày này, linh hồn Ông Nam Hải sẽ hiện lên giữa biển.
3.2 Lễ Sắc Phong
Kế đó là lễ sắc phong, thu hút phần lớn sự tập trung, tham gia nhiệt tình của người dân nhất. Đám rước sắc phong được chia thành hai đoàn, một đoàn đi từ phía Bắc, một đoàn đi từ phía Nam, hai đoàn đều có chung mục tiêu là hướng về khu Lăng Ông. Dẫn đoàn là đội múa lân, rồng, sư vừa góp phần tăng sự huyên náo, vừa để phòng trừ tà ma, dẹp đường. Đi sau đoàn múa lân chính là mô hình thuyền lướt trên biển.
3.3 Lễ rước Ông ra biển
Sau khi đã kết thúc phần lễ thỉnh, phần báo cáo kết quả đã đạt được vào năm trước, cầu tốt lành cho năm nay thì lại tiếp tục rước Ông ra biển. Lúc này quang cảnh ngoài khơi đã sẵn sàng, hàng trăm ghe lớn nhỏ trang trí cờ hoa đã đậu chờ chở ông ra biển.
Bên cạnh đó, lễ hội Cá Voi còn lưu giữ các nghi thức truyền thống với các nghi lễ: Lễ Tống Na, lễ tế Chánh, Lễ Tỉnh Sanh, Thứ Lễ, Tôn Vương... Trong đó điểm nhấn của lễ hội là tiết mục chèo thuyền chắc tay lái Hò Bá Chao.
>>> Tham khảo: TOP 18 khu du lịch Nha Trang tham quan - khám phá - check in CHẤT LỪ 2022
4. Những hoạt động thú vị ở phần hội của lễ hội Cá Voi Nha Trang
4.1 Tham gia các trò chơi dân gian truyền thống
Sau khi kết thúc phần lễ cầu kỳ là đến phần hội rộn ràng của lễ hội Cá Voi. Người dân nơi đây sẽ tập trung tham gia vào các trò chơi dân gian mang đậm nét văn hóa vùng biển, nào là lắc thúng, bơi lội, đua thuyền, kéo co, đá bóng… vô cùng sống động, vui nhộn.
>>> Xem thêm: Trung tâm thành phố Nha Trang có gì chơi? “Phá đảo” 11 điểm đến SIÊU HẤP DẪN 2025
4.2 Hòa vào không khí lễ hội với những chương trình nghệ thuật đặc sắc
Ở tiết mục văn nghệ, ngoài hát hò khoan, hát tuồng còn có hình thức múa hát, tiêu biểu là hát bả trạo (bả nghĩa là nắm chắc, còn trạo nghĩa là mái chèo). Cầm chắc mái chèo giữa biển khơi rộng lớn luôn luôn là tâm nguyện của ngư dân miền biển. Hoạt động này mang đậm tinh thần đoàn kết giữa những cư dân trên một con thuyền cùng nhau chống chọi với bão tố, mang đến một mùa bội thu.
>>> Tham khảo: Du lịch Nha Trang nên đi đâu? Gợi ý LIST điểm đến HOT nhất 2025
Bên cạnh việc lên kế hoạch tận hưởng lễ hội, du khách cũng đừng quên chọn cho mình một nơi nghỉ dưỡng phù hợp để lịch trình được hoàn hảo nhất. Vinpearl Nha Trang chắc chắn sẽ là một sự lựa chọn tuyệt vời. Nơi đây được xứng danh là quần thể du lịch nghỉ dưỡng hàng đầu tại Đông Nam Á, sở hữu hệ thống khách sạn/resort cao cấp cùng các khu vui chơi giải trí tưng bừng.
Trải qua bao năm tháng, lễ hội Cá Voi đã trở thành một lễ hội không chỉ có ý nghĩa trong đời sống của ngư dân bản địa mà còn thu hút được rất nhiều du khách háo hức ghé tham dự. Tham gia lễ hội là một trong những dịp hiếm hoi để mọi người được thử sức, được khám phá trọn vẹn nét đẹp truyền thống của ngư dân vùng biển. Đặc biệt là, qua lễ hội, du khách lại hiểu được cuộc sống của người dân nơi đây luôn quý trọng và bảo vệ thiên nhiên như một điều linh thiêng, đắt giá nhất.
