Đền Cùng - giếng Ngọc: điểm đến chiêm bái, cầu tài lộc

1. Giới thiệu về đền Cùng – giếng Ngọc

1.1. Đền Cùng – giếng Ngọc ở đâu, thời ai?

Rất nhiều du khách đều có chung thắc mắc đền Cùng giếng Ngọc ở đâu? Ngôi đền này tọa lạc tại khu Viêm Xá, phường Hòa Long (nay có tên gọi mới là phường Kinh Bắc sau Nghị quyết 60 về việc sáp nhập Bắc Giang và Bắc Ninh thành một tỉnh). Nơi đây là địa điểm tham quan, du lịch nổi tiếng được đông đảo du khách ghé tới.

Vậy đền Cùng giếng Ngọc thờ ai? Theo đó, đền Cùng - giếng Ngọc thờ Mẫu Tam Phủ từ ngàn xưa, thời Tiền Lý, Tiền Lê. Ngôi đền này cũng nổi tiếng khắp dân gian, đặc biệt vào thời Lý, quan quân triều đình đánh giặc tại tuyến sông Câu có đến cầu đảo và được ứng nghiệm dẹp tan quân xâm lược.

1.2. Lịch sử và sự tích đền Cùng – giếng Ngọc

Lịch sử đền Cùng giếng Ngọc xuất phát từ thời Tiền Lý đến Lý, với nguồn giếng cổ xưa mà không ai biết chính xác thời điểm xuất hiện. Tương truyền, giếng nước này được phát hiện dưới rừng lim cổ thụ, nước trong vắt, mát lạnh như ngọc bích, và dù đại hạn vẫn đầy ắp.

Theo giới thiệu về đền Cùng giếng Ngọc còn gắn liền với huyền tích 3 "ông cá thần" được cho là hóa thân của hai công chúa Ngọc Dung, Thủy Tiên cùng một nàng hầu, những người đã có công lập làng và truyền nghề. Vì sự linh thiêng và quý giá, dân làng Diềm luôn giữ gìn giếng sạch sẽ, trân trọng từng giọt nước quý. Theo đó, người dân nơi đây bước xuống 10 bậc gạch, 4 bậc đá phải bỏ dép ở trên và chỉ được vục từng cốc nước nhỏ để tránh làm vấy bẩn nguồn nước.

1.3. Ý nghĩa và giá trị

Đền Cùng - giếng Ngọc ở Bắc Ninh không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là biểu tượng tâm linh sâu sắc. Ngôi đền uy nghi cùng giếng nước trong vắt, quanh năm không cạn, mang ý nghĩa về nguồn cội, sự sống và tài lộc. Đây là nơi nhân dân gửi gắm niềm tin về sự phù hộ, che chở, cầu mong mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no.

Tổng thể di tích thể hiện sự hòa quyện giữa tín ngưỡng thờ Mẫu, truyền thống uống nước nhớ nguồn và vẻ đẹp kiến trúc cổ kính. Đền Cùng - giếng Ngọc vì thế trở thành điểm đến linh thiêng, thu hút du khách tìm về khám phá giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh.

2. Chỉ dẫn đường đi đền Cùng – giếng Ngọc Bắc Ninh

Để đi từ trung tâm Hà Nội đến đền Cùng - giếng Ngọc, Bắc Ninh, bạn có thể đi theo đường QL18. Tổng quãng đường khoảng 50km và thời gian di chuyển dự kiến là 1 giờ 6 phút. Xuất phát từ hồ Hoàn Kiếm, bạn hãy đi theo đường vành đai 1 đến cầu Nhật Tân, quãng đường di chuyển mất khoảng 9km.

Tiếp theo đó, bạn cần di chuyển khoảng 34km từ cầu Nhật Tân đi theo lối ra quốc lộ 18. Sau đó, bạn hãy đi theo đường tỉnh 286 đến đường Vua Bà tại thành phố Bắc Ninh là đến nơi. Đây là đường đi đền Cùng giếng Ngọc nhanh chóng và tiết kiệm thời gian.

3. Kiến trúc và cảnh quan di tích đền Cùng – giếng Ngọc

Không phải ngẫu nhiên đền Cùng – giếng Ngọc lại là địa điểm du lịch Bắc Ninh nổi tiếng. Bởi lẽ, du khách sẽ được tìm hiểu các sự tích đền Cùng giếng Ngọc cũng như chiêm ngưỡng hệ thống kiến trúc độc đáo, nổi bật:

3.1. Đền Cùng

Ngay khi đặt chân vào khuôn viên, du khách sẽ cảm nhận được không khí trong lành, thoáng đãng dưới bóng mát của những gốc cây cổ thụ. Nơi đây hiện hữu những quần thể kiến trúc cổ kính và trang nghiêm, cùng những gốc đa hàng chục cành lớn tạo tán rộng, che phủ khắp không gian.

Dù nhiều bia đá và thần phả từng được sắc phong đã bị hư hại, thất lạc qua các cuộc kháng chiến, đền Cùng vẫn còn lưu giữ những cổ vật quý giá. Nổi bật là hai pho tượng bà chúa Giếng ngự trên khám thờ, với khuôn mặt xinh đẹp, phúc hậu. Sử sách ghi lại rằng các triều đại về sau đều sắc phong và thờ cúng Mẫu tại đây.

Dựa trên các di tích cổ như bốn cột đá khắc chữ Hán từ đầu thế kỷ XVIII, công trình đã được tôn tạo thành tổng thể kiến trúc hài hòa. Tòa chính thờ Bà chúa Giếng đặt trước Giếng Ngọc, hai bên là hai gian nhà ba gian thờ Mẫu Tam Phủ và các Quan Thần. Ngoài ra, đền Cùng - giếng Ngọc còn có năm gian tiền tế, một gian hậu cung và hai lớp cổng Tam Môn. Để phục vụ du khách thập phương, người dân địa phương đã xây thêm nhà khách, nhà ghi bia công đức, khu vực để xe và trồng thêm nhiều cây xanh trong khuôn viên.

3.2. Giếng Ngọc

Nằm trong khuôn viên di tích đền Cùng, giếng Ngọc có hình bán nguyệt độc đáo với diện tích khoảng 20m² và độ sâu 10m, cùng nhiều bậc đá dẫn xuống. Tại đây, nước giếng trong vắt, ngọt lành và luôn dồi dào quanh năm không bao giờ cạn. Đặc biệt khi nhìn từ trên xuống, giếng hiện lên với màu xanh ngọc bích tuyệt đẹp.

Giếng Ngọc đã tồn tại từ rất lâu đời, được người xưa tạo nên để phục vụ sinh hoạt, với thành giếng được xây từ những khối đá ong tự nhiên lớn xếp chồng lên nhau. Nhờ mạch nước ngầm chảy ra từ hai ngọn núi Kim Lĩnh và Kim Sơn, nguồn nước tại giếng Ngọc luôn trong mát, ngọt lành.

4. Top trải nghiệm không thể bỏ qua

Đi đền Cùng – giếng Ngọc, bạn đừng bỏ lỡ những trải nghiệm đặc sắc, mang đậm văn hóa truyền thống Bắc Ninh như:

4.1. Chiêm bái, cầu nguyện

Người xưa tương truyền: "Dù ai đi lễ bốn phương, không bằng linh hiển thắp hương đền Cùng." Câu nói này đã khắc họa sâu sắc tầm quan trọng tâm linh của đền Cùng - giếng Ngọc. Đến địa điểm du lịch tâm linh Bắc Ninh này, người dân chủ yếu cầu nguyện cho công danh sự nghiệp phát đạt, sức khỏe dồi dào và gia đạo êm ấm, thuận hòa.

Đặc biệt, nếu bạn chưa biết đến đền Cùng - giếng Ngọc cầu gì thì có thể cầu duyên. Nhiều người dân khi đến đây còn chuẩn bị bài khấn đền Cùng giếng Ngọc để cầu may chính xác. Ngoài ra, vào tháng Giêng hằng năm còn có các hội đền Cùng giếng Ngọc nhộn nhịp, thu hút nhiều người tham gia.

4.2. Xin nước uống trong giếng Ngọc

Vào những ngày nắng nóng, sau khi tham quan và dâng lễ tại đền, du khách thường tìm đến giếng Ngọc để xin nước uống. Để lấy nước, mọi người cần bỏ giày dép và đi chân trần xuống giếng. Nước múc lên từ đây có thể uống trực tiếp, không cần lọc hay đun sôi, với vị mát lành và ngọt tự nhiên khó đâu sánh bằng.

Nước giếng Ngọc không chỉ giúp giải khát mà còn được tin là mang đến sức khỏe và may mắn cho người uống. Vì vậy, nhiều người còn mang theo bình để xin nước về nhà, với mong ước rước may mắn và tài lộc đến cho gia đình.

4.3. Kết hợp tham quan các di tích lân cận

Ngoài đền Cùng – giếng Ngọc, đến Bắc Ninh bạn có thể tham quan thêm một số địa điểm du lịch nổi tiếng khác như:

Đền Bà Chúa Kho: được xây dựng từ thời nhà Lý, đền Bà Chúa Kho tọa lạc tại Làng Cổ Mễ, phường Ninh Vũ, cách đền Cùng - giếng Ngọc khoảng 5km. Đây là địa điểm linh thiêng, nơi nhiều người tìm đến để cầu mong bình an và tài lộc cho công việc. Đặc biệt, ngôi đền này còn gắn liền với lời đồn về việc xin lễ "vay vốn âm" từ Bà Chúa Kho, với niềm tin sẽ nhận được lộc dương, giúp công việc làm ăn buôn bán trở nên dồi dào, thuận lợi.
Văn Miếu Bắc Ninh: chỉ cách đền Cùng khoảng 5.7km, Văn Miếu Bắc Ninh xây dựng trên núi Phúc Sơn, thuộc khu 10, phường Đại Phúc (nay đổi tên thành phường Võ Cường) có giá trị văn hóa, lịch sử lớn lao. Hằng năm, Văn Miếu Bắc Ninh tổ chức lễ dâng hương để tưởng niệm các bậc tiền nhân, cầu mong quốc thái dân an. Ngoài ra, nơi đây cũng có kiến trúc độc đáo do đó du khách thường xuyên ghé tới check in và chiêm ngưỡng.
Chùa Hàm Long: tọa lạc tại núi Long Lĩnh, phường Nam Sơn, cách đền Cùng 12.6km. Chùa Hàm Long là một cổ tự hơn 1.000 năm tuổi nổi tiếng tại Bắc Ninh, mang đậm nét kiến trúc cổ kính với những tòa tháp rêu phong và khung cảnh u tịch vượt thời gian. Nơi đây không chỉ sở hữu không gian kiến trúc độc đáo mà còn gắn liền với nhiều câu chuyện linh thiêng, nổi tiếng như "chùa nhốt vong", "chùa cắt trùng tang" hay "nơi nhốt Thần trùng tang lớn nhất trời Nam".

>>> Xem thêm: Du lịch Bắc Ninh 1 ngày: Kinh nghiệm vi vu, ăn uống, nghỉ ngơi chi tiết!

5. Những lưu ý khi ghé thăm đền Cùng – giếng Ngọc

Khi ghé thăm đền Cùng – giếng Ngọc ở Bắc Ninh, một địa điểm tâm linh linh thiêng nổi tiếng, bạn nên lưu ý một số điều sau để có trải nghiệm trọn vẹn và thể hiện sự tôn kính:

Trang phục nghiêm túc: luôn mặc quần áo lịch sự, kín đáo khi vào đền chùa; tránh các loại trang phục hở hang như váy ngắn, quần đùi, áo ba lỗ
Giữ gìn sự tôn nghiêm: đi đứng nhẹ nhàng, nói khẽ, tránh làm ồn ào hay cười đùa lớn tiếng trong khuôn viên đền, chùa
Giữ tâm tịnh, ý sáng: đến với thái độ thành kính và tôn trọng không gian tâm linh
Dâng hương đúng nơi quy định: chỉ đốt hương ở những vị trí cho phép, tránh đốt hương tràn lan hoặc ở những nơi có biển báo cấm để phòng ngừa hỏa hoạn
Xin lộc khiêm nhường: khi cầu nguyện hoặc xin lộc, hãy giữ tấm lòng khiêm nhường, cầu mong những điều tốt lành cho bản thân và gia đình, tránh cầu xin những điều quá tham lam hay ích kỷ. Đồng thời, bạn nên tìm hiểu trước văn khấn đền Cùng giếng Ngọc chính xác.
Không rải tiền lẻ: tránh rải tiền lẻ khắp nơi trong đền, chùa; nên đặt tiền vào hòm công đức nếu bạn muốn đóng góp
Để giày dép trên bờ: cần cởi giày dép và đi chân trần xuống các bậc đá hoặc dùng dép của nhà đền chuẩn bị sẵn
Uống trực tiếp: nước đền Cùng - giếng Ngọc rất trong và mát lành, có thể uống trực tiếp. Nhiều người còn mang chai lọ để lấy nước về nhà với mong muốn cầu may mắn, sức khỏe.

Đền Cùng - giếng Ngọc Bắc Ninh không chỉ là một di tích lịch sử, văn hóa tâm linh mang đậm dấu ấn huyền thoại, mà còn là biểu tượng sống động cho vẻ đẹp truyền thống và tín ngưỡng của người dân Kinh Bắc. Sự linh thiêng của ngôi đền hòa quyện với vẻ trong lành của giếng ngọc đã tạo nên một không gian thanh tịnh, thu hút du khách tìm về chiêm bái và khám phá những câu chuyện cổ xưa.

Sau khi hành hương và tìm về cội nguồn văn hóa tại đền Cùng - giếng Ngọc linh thiêng, để hành trình khám phá Bắc Ninh thêm trọn vẹn, du khách đừng quên nghỉ dưỡng tại Vinpearl Hotel Bắc Ninh. Tọa lạc ngay trung tâm thành phố, Vinpearl Hotel Bắc Ninh mang đến không gian nghỉ dưỡng sang trọng, tiện nghi đẳng cấp cùng dịch vụ chuyên nghiệp.

Từ nghệ thuật mây tre đan mang đậm dấu ấn truyền thống đến không gian nghỉ dưỡng ấm cúng, sang trọng cùng hành trình ẩm thực đầy tinh tế, Vinpearl Hotel Bắc Ninh ghi dấu nên một trải nghiệm trọn vẹn cho du khách. Mỗi chi tiết tại đây đều được "đan cài" khéo léo giữa tinh hoa văn hóa Việt và chuẩn mực quốc tế. Đặc biệt, khách sạn còn sở hữu hệ thống spa massage thư giãn, phòng họp MICE hiện đại… đáp ứng đa dạng nhu cầu nghỉ dưỡng và công tác.