Đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh: Kinh nghiệm lễ đền chi tiết

1. Giới thiệu về đền Bà Chúa Kho

1.1. Địa chỉ đền Bà Chúa Kho ở đâu?

Đền tọa lạc trên sườn núi Kho, khu Cô Mễ, thuộc phường Vũ Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Nằm trong quần thể di tích Đình - Chùa - Đền Cô Mễ, ngôi đền thu hút du khách và Phật tử đến chiêm bái, tìm hiểu văn hóa và cầu nguyện. Với vị trí trên núi, đền mang không gian thanh tịnh, gần gũi thiên nhiên.

Đền Bà Chúa Kho là một trong những di tích tâm linh nổi bật của Bắc Ninh, được xem là chốn “sở cầu đắc cầu, sở nguyện đắc nguyện”. Nơi đây không chỉ mang giá trị lịch sử, văn hóa mà còn là điểm đến linh thiêng, đặc biệt với những ai cầu tài lộc, làm ăn phát đạt.

1.2. Sự tích ngôi đền

Sự tích đền Bà Chúa Kho gắn liền với một người phụ nữ tài sắc, có công lớn thời nhà Lý. Đền Bà Chúa Kho thờ ai? Đền thờ Bà Chúa Kho, người đã xuất sắc tổ chức sản xuất, quản lý kho lương thực trong trận chiến Như Nguyệt năm 1076 dưới sự lãnh đạo của Lý Thường Kiệt. Bà còn góp phần chiêu dân lập ấp, khai khẩn đất đai ở vùng Quả Cảm, Cô Mễ, Thượng Đồng.

Sau khi trở thành hoàng hậu, bà tiếp tục hỗ trợ triều đình trong lĩnh vực kinh tế. Tuy nhiên, bà bị giặc sát hại khi đang phát lương cứu dân. Để tưởng nhớ công lao, dân làng Cô Mễ lập đền thờ Bà Chúa Kho trên núi Kho, tôn vinh bà như vị thần bảo hộ tài lộc.

1.3. Lịch sử đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh

Lịch sử đền Bà Chúa Kho bắt nguồn từ thời Lý, khi đền chỉ là một miếu nhỏ mang tên Miếu Cô Tiên. Đến thời Lê, đền được mở rộng với kiến trúc quy mô gồm cổng Tam quan, đền Trình, sân đền, dải vũ, tiền tế, cung đệ nhị, hậu cung theo kiểu “trùng thiềm điệp ốc”.

Qua nhiều lần bị tàn phá, đền được tu bổ vào năm 1990 với các công trình Đền Thượng, Đền Trung, Đền Hạ và cổng Tam quan bề thế. Năm 2005, dân làng xây thêm tòa Tiền tế, Nghi môn, ban cô, ban cậu, động sơn trang và ban cửu trùng thiên. Hiện nay, đền lưu giữ 3 bức đại tự và 3 đôi câu đối sơn son thiếp vàng, thể hiện sự uy nghiêm và linh thiêng.

1.4. Ý nghĩa, giá trị của ngôi đền

Ý nghĩa đền Bà Chúa Kho nằm ở giá trị tâm linh và văn hóa. Đền được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1989. Đây nơi linh thiêng, thu hút hàng ngàn du khách trong và ngoài nước đến chiêm bái, cầu tài lộc và bình an.

Đền không chỉ là biểu tượng của du lịch tâm linh Bắc Ninh mà còn lưu giữ nét đẹp văn hóa Kinh Bắc, thể hiện lòng biết ơn với người có công bảo vệ đất nước. Tìm hiểu về đền Bà Chúa Kho, du khách sẽ cảm nhận được sự giao thoa giữa lịch sử và tín ngưỡng dân gian.

>>> Tìm hiểu thêm: Hành trình về Đền Đô Bắc Ninh - di tích vàng son của đất Kinh Bắc

2. Chỉ dẫn đường đi đền Bà Chúa Kho ở Bắc Ninh

Đường đi đền Bà Chúa Kho từ trung tâm Hà Nội khá thuận tiện với thời gian di chuyển khoảng 60 phút. Từ Hà Nội, bạn đi ĐCT Bắc Nam vào Quốc lộ 1A hướng Bắc Ninh - đường Vành Đai 1 - Nguyễn Khoái - cầu Vĩnh Tuy - đường Cổ Linh. Đến Bắc Ninh, bạn tiếp tục đi theo đường ĐT295B - đường Như Nguyệt để đến đến Bà Chúa Kho nằm ở khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh.

3. Kiến trúc đền Bà Chúa Kho thành phố Bắc Ninh

Đền thờ Bà Chúa Kho Bắc Ninh mang kiến trúc cổ kính theo kiểu chữ Nhị, gồm Tiền tế và Hậu cung, mỗi khu vực có ba gian. Cổng Tam môn uy nghi với bức đại tự “Chúa Kho từ” bằng chữ Hán, nghĩa là “đền Bà Chúa Kho”. Hai trụ cổng khắc câu đối Hán tự ca ngợi công lao của công chúa Thanh Bình: “Càn long tốn thuỷ lưu thắng cảnh/Liệt nữ cao sơn hiển linh từ” (Phía Tây Bắc có mạch nguồn, phía Đông Nam có dòng nước chảy là nơi cảnh đẹp. Người nữ oanh liệt được tôn thờ ở ngôi đền linh thiêng trên đỉnh núi cao).

Khu Tiền tế là nơi dâng hương trước khi vào chính điện. Hậu cung gồm ba gian: Tứ Phủ Công Đồng, Đệ Nhị Cung, Đệ Nhất Cung (Tam tòa Thánh Mẫu) và Cung cấm thờ Bà Chúa Kho. Ngoài ra, đền còn có các công trình nổi bật như động Sơn Trang, ban cô, ban cậu và ban cửu trùng thiên. Tất cả tạo nên một quần thể kiến trúc hài hòa, trang nghiêm, là điểm nhấn khi du lịch thành phố Bắc Ninh.

4. Top trải nghiệm, hoạt động không thể bỏ qua tại đền

4.1. Dâng lễ và "vay vốn" cầu tài lộc

Đền Bà Chúa Kho cầu gì? Đền nổi tiếng với phong tục “vay vốn”, thu hút những người kinh doanh, buôn bán đến xin lộc đền Bà Chúa Kho vào đầu năm để cầu tài lộc, làm ăn phát đạt. Phong tục này mang ý nghĩa độc đáo: du khách chuẩn bị sớ ghi rõ số tiền “vay”, mục đích sử dụng, và thời gian trả, tương tự như giao dịch thực tế. Nhiều người còn hứa “vay 1 trả 5” hoặc “trả 10” với niềm tin Bà Chúa Kho sẽ phù hộ. Cuối năm, họ quay lại trả lễ đền để cảm tạ, dù việc làm ăn có thành công hay không, thể hiện lòng thành kính và tín ngưỡng “vay phải trả”.

4.2. Tham quan và chiêm bái kiến trúc đền

Du lịch đền Bà Chúa Kho, du khách có thể chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính trên lưng chừng núi Kho, thuộc quần thể di tích Đình - Chùa - Đền Cô Mễ. Dù trải qua nhiều lần trùng tu, đền vẫn giữ được nét uy nghi với các ban thờ như Cung Cấm Bà Chúa Kho, Ban Sơn Trang, Ban Đệ Nhị Cung. Các cổ vật quý như đại tự, câu đối sơn son thếp vàng là điểm nhấn, mang đến trải nghiệm văn hóa độc đáo khi du lịch tâm linh Bắc Ninh.

4.3. Tham gia lễ hội đền Bà Chúa Kho

Lễ hội đền Bà Chúa Kho diễn ra từ ngày 12 - 15 tháng Giêng, với ngày chính hội là 12 tháng Giêng – ngày giỗ Bà Chúa Kho. Lễ hội là sự kiện văn hóa lớn của Bắc Ninh, bao gồm nghi thức rước lễ trang trọng, dâng hương, cầu tài lộc.

Bên cạnh đó là các hoạt động dân gian như hát quan họ, trò chơi truyền thống. Lễ rước vào ngày chính hội là điểm nhấn, thu hút đông đảo người dân và du khách. Không gian lễ hội sôi động, linh thiêng, là trải nghiệm du lịch tâm linh Bắc Ninh đặc sắc không thể bỏ qua khi ghé thăm xứ Kinh Bắc.

>>> Tham khảo: Lịch trình du lịch Bắc Ninh 1 ngày chi tiết nhất

5. Kinh nghiệm đi đền Bà Chúa Kho nhất định phải biết

5.1. Cách sắm lễ

Đi lễ đền Bà Chúa Kho cần chuẩn bị gì? Sắm lễ đền Bà Chúa Kho cần chuẩn bị chu đáo để thể hiện lòng thành. Một mâm lễ cơ bản gồm:

Chuẩn bị lễ đền Bà Chúa Kho đối với lễ chay: Hương, nến, hoa tươi, trái cây, phẩm oản, xôi chè
Lễ mặn: Trầu cau, rượu trắng, xôi, gà luộc

Tùy vào mỗi nhà, mỗi người sẽ có cách sắm lễ khác nhau. Bạn có thể đặt lễ chay hoặc lễ mặn tùy tâm. Lễ vật nên đơn giản, gọn nhẹ, tránh phô trương.

5.2. Cách dâng lễ

Khác với các đền chùa khác, cách dâng lễ đền Bà Chúa Kho đặc biệt chú trọng đến lễ vật kim ngân, tiền vàng hơn các vật phẩm khác. Theo tín ngưỡng dân gian, Bà Chúa Kho là vị thần cai quản kho tiền, kho lộc, do đó, dâng lễ kim ngân, tiền vàng được xem là phù hợp với tích xưa.

Dâng lễ là nghi thức quan trọng, thể hiện lòng thành kính và phù hợp với truyền thống tín ngưỡng. Dưới đây là gợi ý lễ vật cho ba ban thờ chính:

Ban Công Đồng – Hội đồng các quan:

Lễ cơ bản: Hương vòng, hoa quả, oản, nến, bật lửa, cau trầu, bánh kẹo, tiền lẻ
Lễ kim ngân, tiền vàng: Cành vàng lá ngọc, cầu vàng Tứ Phủ, thỏi vàng bạc, tiền xu mã, tiền vàng các quan.
Lễ mặn: Gà luộc, xôi chè, rượu bia, thuốc lá, 5 quả trứng, gạo, muối

Ban Tam Tòa Thánh Mẫu – Bà Chúa Kho:

Lễ cơ bản: Hương vòng, hoa tươi, trái cây, oản, nến, bật lửa, cau trầu, bánh kẹo, tiền lẻ
Lễ kim ngân, tiền vàng: Hộp trầu vàng, thỏi vàng bạc, cây lộc, tiền xu, trang sức, nón bà
Dâng thêm: Rượu, trang sức, nước hoa

Ban Sơn Trang – Chúa Thượng Ngàn:

Lễ cơ bản: Hương vòng, hoa quả tươi, oản, nến, bật lửa, cau trầu, bánh kẹo, tiền lẻ
Lễ kim ngân, tiền vàng: Hộp trầu, thỏi vàng bạc, cành lộc, buộc tiền, tiền âm
Dâng thêm: Hải sản (tôm, cá, ốc), sản vật rừng núi (măng, chanh, ớt), hoặc bún đậu mắm tôm

Ngoài ra, tại các cung ban nhỏ khác trong đền, bạn chỉ cần chuẩn bị ít tiền lẻ để đặt lễ và khấn theo tâm nguyện. Nếu muốn cầu xin sự thông minh, khỏe mạnh cho trẻ nhỏ, có thể dâng lễ tại ban Cô, ban Cậu với các lễ vật cơ bản như hoa quả, oản, gương lược, đồ chơi nhỏ.

5.3. Cách hạ lễ

Khi hạ lễ Đền Bà Chúa Kho, bạn cần tuân theo quy trình đúng nghi thức để thể hiện lòng thành kính, bao gồm các bước sau:

Đợi nhang cháy hết: Sau khi dâng lễ, chờ nhang cháy hết một tuần rồi mới tiến hành các bước tiếp theo
Thắp nhang và vái lạy: Trước khi hạ lễ, thắp nhang mới và thành kính vái ba vái tại mỗi ban thờ, từ ngoài vào ban chính
Hạ sớ và hóa vàng: Sau đó, hạ sớ, mang sớ đi hóa vàng để hoàn tất nghi lễ và xin lộc mang về

Lưu ý: Lễ vật tại ban thờ Cô và ban thờ Cậu cần được giữ nguyên, không di chuyển hay thu dọn như các ban khác

5.4. Thứ tự lễ các ban

Để xin lộc và cầu nguyện tại Đền Bà Chúa Kho một cách trang nghiêm, thể hiện sự kính cẩn và lòng thành tâm, bạn cần thực hiện theo trình tự từ ngoài vào trong. Thứ tự lễ lần lượt từ các ban phụ đến các ban chính như sau:

Thắp hương tại sân đền: Bắt đầu bằng việc thắp hương tại lư hương lớn ở giữa sân đền, sử dụng số nén hương lẻ như 1, 3, 5 hoặc 9
Lễ tại gian Tiền Tế: Đây là nơi bạn trình bày lý do viếng đền, bày tỏ tâm nguyện và xin phép dâng lễ
Ban Công Đồng – Hội đồng các quan: Cầu nguyện về công danh, sự nghiệp và những mong muốn liên quan đến thành công
Ban Tam Tòa Thánh Mẫu – Bà Chúa Kho: Nằm phía sau Ban Công Đồng, đây là khu vực thờ chính của Bà Chúa Kho. Tại đây, bạn có thể khấn để cảm tạ và cầu xin tài lộc, bình an, may mắn
Cung Cấm: Nếu được phép vào, bạn có thể dâng lễ đặc biệt tại khu vực này, thường dành cho những người chuẩn bị lễ lớn hoặc có tâm nguyện sâu sắc
Ban Sơn Trang – Chúa Thượng Ngàn: Nằm bên phải đền qua lối đi nhỏ, đây là nơi cầu nguyện cho việc kinh doanh, buôn bán và tài lộc
Ban Cô, Ban Cậu: Nơi cầu xin sức khỏe, trí tuệ và bình an cho trẻ nhỏ

Sau khi hoàn tất dâng lễ tại các ban chính, bạn có thể viếng và cầu nguyện tại các ban phụ khác trong đền như Ban Sơn Thần, Miếu Ông Cóc, Mẫu Cửu, Mẫu Địa, Ban Thần Tài – Thổ Địa…

Sơ đồ các ban thờ đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh

5.5. Văn khấn đền Bà Chúa Kho

Văn khấn là phần quan trọng, thể hiện lòng thành và mong cầu. Du khách cần đọc khấn rõ ràng, nêu tên, địa chỉ, nguyện vọng, đặc biệt khi đi đền Bà Chúa Kho xin lộc rơi lộc vãi hoặc cầu tài lộc. Dưới đây là bài văn khấn chuẩn:

5.6. Một số lưu ý khi đi đền Bà Chúa Kho

Để chuyến viếng thăm và dâng lễ tại đền diễn ra suôn sẻ và tôn nghiêm, bạn nên bỏ túi những điều cần biết khi đi đền Bà Chúa Kho sau:

Trang phục: Chọn quần áo lịch sự, kín đáo, phù hợp với không gian tâm linh. Ưu tiên các bộ trang phục giản dị, tránh mặc đồ hở hang hoặc không phù hợp.
Giày dép: Mang giày thể thao hoặc giày bệt để tiện di chuyển trong khuôn viên đền
Giữ gìn trật tự: Đi nhẹ nhàng, nói nhỏ, tránh gây ồn ào để tôn trọng những người hành lễ khác
Ứng xử tôn kính: Không sử dụng lời lẽ thô tục, chửi bới hoặc có hành vi thiếu tôn trọng trong khu vực đền
Xử lý lễ vật: Sau khi hạ lễ, bạn có thể mang lễ vật từ hầu hết các ban về nhà, nhưng tuyệt đối không di chuyển hay thu dọn lễ vật tại ban thờ Cô và ban thờ Cậu
Tìm hiểu nghi thức: Nắm rõ quy trình dâng lễ để thực hiện đúng các quy tắc tâm linh
Cẩn trọng khi mua sắm: Hỏi giá rõ ràng trước khi mua đồ lễ để tránh bị tính giá cao
An toàn tài sản: Hạn chế mang theo trang sức hoặc vật dụng giá trị, đặc biệt trong các dịp lễ hội đông người, để tránh rủi ro mất mát
Giữ vệ sinh: Không mang đồ ăn, thức uống vào khu vực đền để đảm bảo môi trường sạch sẽ
Thời gian viếng thăm: Nếu đến vào các dịp cao điểm như chính hội, hãy đến sớm để tránh đông đúc và có đủ thời gian chuẩn bị chu đáo

>>> Xem thêm: TOP địa điểm du lịch gần Bắc Ninh đáng đến nhất

6. Câu hỏi thường gặp

6.1. Đền Bà Chúa Kho nổi tiếng với phong tục nào?

Đền Bà Chúa Kho tỉnh Bắc Ninh nổi tiếng nhất với phong tục "vay vốn" đầu năm và "trả nợ" cuối năm. Theo quan niệm dân gian, đầu năm người dân đến đền “vay vốn” cầu tài lộc, cuối năm trở lại “trả nợ” tạ ơn Bà Chúa Kho đã phù hộ làm ăn thuận lợi.

6.2. Đền Bà Chúa Kho có thiêng không?

Nơi đây được coi là một ngôi đền rất linh thiêng trong việc cầu tài lộc, may mắn và bình an, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh, làm ăn. Nhiều người tin rằng việc cầu nguyện tại đây có thể giúp công việc hanh thông, thuận lợi, và cuộc sống sung túc hơn.

6.3. Đền Bà Chúa Kho có mấy ban chính?

Đền có 3 ban thờ chính, bao gồm: Ban Tiền Tế, Ban Tứ Phủ Công Đồng và Cung Cấm Bà Chúa Kho.

Đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh là điểm đến tâm linh không thể bỏ qua khi du lịch Bắc Ninh, nổi bật với phong tục vay vốn, xin lộc và kiến trúc cổ kính. Từ sự tích đền đầy ý nghĩa đến lễ hội đền sôi động, nơi đây mang đến trải nghiệm văn hóa tâm linh sâu sắc. Với kinh nghiệm đi đền Bà Chúa Kho, cách sắm lễ, văn khấn đền được chia sẻ trên, hy vọng sẽ giúp bạn sẽ có được hành trình trải nghiệm trọn vẹn tại ngôi đền ở Bắc Ninh này. Hãy lên kế hoạch khám phá địa điểm du lịch Bắc Ninh và cảm nhận sự linh thiêng của di tích đền Bà Chúa Kho!

Nếu bạn đang chuẩn bị viếng thăm đền và khám phá các địa điểm du lịch Bắc Ninh thì việc chọn một nơi lưu trú phù hợp sẽ giúp chuyến đi thêm phần trọn vẹn. Vinpearl Hotel Bắc Ninh là lựa chọn lý tưởng, mang đến không gian nghỉ dưỡng đẳng cấp với tiện nghi hiện đại và vị trí đắc địa ngay trung tâm thành phố. Từ đây, bạn có thể dễ dàng di chuyển đến các địa danh du lịch nổi tiếng và tận hưởng kỳ nghỉ thoải mái, sang trọng.

Vinpearl Hotel Bắc Ninh có gì đặc biệt?

Là khách sạn 5 sao đầu tiên tại Bắc Ninh, sở hữu thiết kế hiện đại pha lẫn nét tinh tế của văn hóa Á Đông
Cung cấp hệ thống tiện ích cao cấp, đáp ứng mọi nhu cầu: từ lưu trú, ẩm thực, spa thư giãn, hồ bơi đến phòng hội nghị, phù hợp với nhiều đối tượng du khách