1. Giới thiệu về chùa Tiêu Bắc Ninh
Nếu chưa biết chùa Tiêu ở đâu hay có lịch sử như thế nào, bạn hãy tham khảo các thông tin sau:
1.1. Chùa Tiêu ở đâu?
Chùa Tiêu, hay còn gọi là Thiên Tâm tự, tọa lạc trên lưng chừng núi Tiêu, thuộc phường Tam Sơn, tỉnh Bắc Ninh, trước đây là phường Tương Giang, thành phố Từ Sơn. Cách trung tâm Hà Nội khoảng 25km, ngôi chùa Bắc Ninh này là nơi lưu giữ nhiều di sản văn hóa quý giá của vương triều Lý, thu hút đông đảo du khách thập phương đến chiêm bái và tìm hiểu lịch sử.
1.2. Lịch sử ngôi chùa
Chùa Tiêu Tiêu Thượng Tương Giang Từ Sơn Bắc Ninh được biết đến là nơi vua Lý Công Uẩn lớn lên dưới sự nuôi dưỡng của Quốc sư Vạn Hạnh, người sau này giúp ông lập nên vương triều Lý và nền văn minh Đại Việt. Ngôi chùa có lịch sử lâu đời từ thời Tiền Lê, từng là trung tâm Phật giáo lớn dưới thời Lý, bao gồm chùa Thiên Tâm và chùa Trường Liêu.
Chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu dưới các triều đại Lê và Nguyễn và sau đó bị hủy hoại nặng nề trong chiến tranh, đặc biệt là thời kháng chiến chống Pháp. Nhờ công sức lớn của Ni trưởng Thích Đàm Chính, chùa đã được trùng tu nhiều lần vào cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21, và có kiến trúc, diện mạo như hiện tại. Chùa Tiêu đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia vào năm 1991.
2. Phương tiện đi chùa Tiêu Từ Sơn Bắc Ninh cũ
Du khách có thể lựa chọn 1 trong 2 đường đi chùa Tiêu Bắc Ninh bằng xe buýt hoặc phương tiện cá nhân như sau:
- Xe buýt 54 (Long Biên – Bắc Ninh): Du khách có thể bắt taxi, xe công nghệ… để di chuyển đến trạm xe buýt 54 đi Bắc Ninh tại 80 Trần Nhật Duật, phố cổ Hà Nội. Sau đó, xe buýt 54 sẽ dừng trả khách tại trạm Viềng – Quốc lộ 1. Bạn chỉ cần đi bộ hoặc bắt xe khoảng 1,3km để đến chùa Tiêu Từ Sơn.
- Phương tiện cá nhân: Quãng đường di chuyển từ trung tâm Thủ đô Hà Nội đến chùa Tiêu Bắc Ninh sẽ khoảng 20km, mất gần 1 tiếng di chuyển. Bạn sẽ đi theo đường Nguyễn Văn Cừ, Ngô Gia Tự, Hà Huy Tập, Đặng Phúc Thông, Minh Khai để đến Viềng B tại Đồng Nguyên. Sau đó, chỉ cần di chuyển khoảng 1km là bạn sẽ đến chùa Tiêu Tiêu Thượng.
3. Chùa Tiêu có gì đặc biệt?
Đến với chùa Tiêu ở Bắc Ninh, du khách sẽ được khám phá những điều thú vị:
3.1. Kiến trúc tinh tế
Chùa Tiêu tựa mình vào núi Tiêu, với quy mô không quá bề thế nhưng lại hài hòa cùng thiên nhiên và cảnh quan xung quanh. Chùa gồm tam bảo, nhà Tổ, nhà khách, gác chuông, vườn tháp và các công trình phụ trợ. Nơi đây vẫn giữ được nét kiến trúc cổ kính, kết hợp tinh tế giữa phong cách Phật giáo thời Lý và sự mộc mạc, tĩnh lặng đậm chất thiền của miền Kinh Bắc. Tòa tam bảo được dựng theo lối kẻ truyền trụ giá chiêng với bộ khung gỗ lim chạm khắc đơn giản. Phía trước tam bảo là hai cây ngọc lan cổ thụ, thường nở hoa thơm ngát vào mỗi dịp đầu năm.
3.2. Lưu giữ nhiều cổ vật quý
Chùa Tiêu hiện vẫn còn lưu giữ 14 tháp rêu phong cổ kính, là nơi an nghỉ của các vị sư nổi tiếng từng trụ trì. Điều này cho thấy đây từng là một trung tâm Phật giáo lớn quy tụ nhiều cao tăng. Ngoài ra, chùa còn bảo tồn những giá trị văn hóa và sử liệu vô cùng quý giá. Điển hình là sách "Thiên Nam Ngữ Lục" ghi chép về thân mẫu vua Lý Công Uẩn, cùng pho tượng đồng và bài vị ghi danh Thiền sư Vạn Hạnh. Trên đỉnh núi Tiêu, tượng Thiền sư Lý Vạn Hạnh cao khoảng 5m được đặt hướng về kinh thành Thăng Long.
Đây cũng là địa điểm du lịch tâm linh Bắc Ninh còn sở hữu nhiều cổ vật quý giá thời Lê và phản ánh thời Lý, bao gồm 15 pho tượng Phật gỗ chạm khắc tinh xảo, bia đá "Cúng điền bi ký", chuông đồng chùa Trường Liêu, cùng nhiều câu đối và thơ ca. Đặc biệt, bia đá "Lý gia linh thạch" ghi lại lai lịch và công trạng hiển hách của vua Lý Công Uẩn.
3.3. Thờ nhục thân của Thiền sư Như Trí
Trong gần ba thế kỷ, tháp Viên Tuệ của chùa Tiêu đã lưu giữ nhục thân của Thiền sư Như Trí, một bí mật được công bố vào năm 2004. Ni trưởng Thích Đàm Chính - trụ trì chùa kể lại rằng bà từng thấy nhục thân bất hoại chùa Tiêu này từ năm 17 tuổi, nhưng lúc đó không ai biết danh tính.
Mãi đến năm 1971, Ni trưởng mới phát hiện một viên gạch khắc chữ "Hòa thượng Như Trí, viên tịch năm 1723", xác định được danh tính của Thiền sư. Sau đó, nhục thân Thiền sư Như Trí đã được tu bổ và bảo quản bởi PGS.TS Nguyễn Lân Cường cùng các chuyên gia bằng cách thếp bạc để đảm bảo độ bền vững. Cuối cùng, vào ngày 27/9/2004, một lễ rước trọng thể đã đưa nhục thân Thiền sư về lại chùa Tiêu Sơn. Hằng ngày, rất nhiều du khách và người dân đều đến cúi đầu thể hiện lòng thành kính sâu sắc với các vị thiền sư và Phật giáo.
3.4. Ngôi chùa “ba không”
Chùa Tiêu giữ được nét cổ kính nhờ tuân thủ những quy tắc nghiêm ngặt, đặc biệt là quy tắc "ba không" nổi bật: không đốt vàng mã, không hòm công đức, và không dâng sao giải hạn. Điều này khác biệt so với nhiều ngôi chùa khác ở miền Bắc. Ni trưởng Thích Đàm Chính cho biết chùa đã không đặt hòm công đức hơn 50 năm nay, và các ni sư luôn nhắc nhở du khách không đặt tiền tùy ý lên tay Phật hay bàn thờ.
Sư cụ Đàm Chính, trụ trì chùa Tiêu, cho biết nhà chùa chỉ nhận tiền công đức vào các đợt xây dựng hoặc cải tạo cơ sở vật chất. Sau khi hoàn thành, chùa sẽ không nhận thêm bất kỳ khoản công đức nào để tránh tình trạng phải trông coi và lo ngại bị thất thoát. Chùa chỉ tiếp tục kêu gọi công đức khi có kế hoạch xây dựng hoặc cải tạo mới. Nhờ đó, không gian lễ chùa tại đây luôn giữ được sự thanh tịnh và trang nghiêm.
>>> Xem thêm: Kinh nghiệm du lịch Bắc Ninh 1 ngày chi tiết từ A - Z!
4. Một số lưu ý khi ghé thăm chùa Tiêu
Để chuyến tham quan chùa Tiêu Bắc Ninh được trọn vẹn, bạn hãy lưu ý vài điều sau:
- Thời gian lý tưởng: ghé thăm từ tháng 1 đến tháng 3 Âm lịch, khi thời tiết mát mẻ rất thuận lợi cho việc vãng cảnh và lễ chùa. Đặc biệt, lễ hội chùa Tiêu diễn ra vào ngày 8 – 9 tháng 2 Âm lịch hàng năm cũng là dịp để bạn khám phá và trải nghiệm.
- Trang phục: nên mặc đồ kín đáo, lịch sự phù hợp với không gian tâm linh
- Giữ gìn trật tự: không nói chuyện to, tránh làm ồn trong khuôn viên chùa để duy trì sự trang nghiêm
- Vệ sinh: không xả rác bừa bãi, hãy giữ gìn vệ sinh chung
- Chụp ảnh: chỉ chụp ảnh ở khu vực cho phép, tránh quay phim hay chụp hình tại nơi thờ tự khi chưa được sự đồng ý
- Giày dép: chuẩn bị giày dép thoải mái vì chùa nằm trên núi Tiêu, bạn sẽ cần leo bộ một đoạn đường có bậc đá
- Lễ vật: bạn có thể mang theo lễ vật đơn giản như hương, hoa tươi, trái cây để dâng lễ và cầu bình an
5. Các địa điểm tham quan gần chùa Tiêu ở Bắc Ninh
Ngoài chùa Tiêu, Bắc Ninh còn có vô vàn địa điểm du lịch hấp dẫn khác mà bạn không nên bỏ lỡ như:
- Chùa Tam Sơn: cách chùa Tiêu khoảng 1,6km, chùa Tam Sơn tọa lạc tại khu phố Tam Sơn, là trung tâm Phật giáo lớn của cả nước vào thời Tiền Lê đến đầu thời Lý. Chùa sở hữu kiến trúc “nội công ngoại quốc” độc đáo, trang nghiêm. Đặc biệt, nơi đây cũng từng đón tiếp Chủ tịch Hồ Chí Minh và được công nhận Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia vào năm 1992.
- Đền Đô: tọa lạc tại phường Từ Sơn (trước đây là phường Đình Bảng), đền Đô được xây dựng vào thế kỷ XI cách chùa Tiêu khoảng 5,2km. Chùa không chỉ nổi bật về kiến trúc mà còn có lễ hội Đền Đô với các tiết mục, nghi lễ như rước kiệu, dâng hương…
- Đình Đình Bảng: cũng là địa điểm du lịch Bắc Ninh nổi tiếng, Đình Bảng cách chùa Tiêu khoảng 5,3km tọa lạc tại phường Từ Sơn (trước là phường Đình Bảng). Đình Bảng sở hữu kiến trúc dân gian truyền thống, từng đón tiếp Bác Hồ về thăm. Ngoài ra, vào năm 2024, nơi đây cũng được phó Thủ tướng xếp hạng Di tích Quốc gia (di tích kiến trúc nghệ thuật).
Chùa Tiêu Bắc Ninh không chỉ là một ngôi cổ tự linh thiêng mà còn là điểm đến mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa Phật giáo Việt Nam. Với kiến trúc trầm mặc, không gian thanh tịnh và những câu chuyện bí ẩn, chùa Tiêu sẽ giúp du khách cảm nhận được sự an yên trong tâm hồn. Nơi đây thực sự là viên ngọc quý giữa lòng Kinh Bắc, gìn giữ và lan tỏa những giá trị tinh thần vượt thời gian.
Sau chuyến hành hương thanh tịnh tại chùa Tiêu linh thiêng, để tiếp nối hành trình khám phá và nghỉ dưỡng tại Bắc Ninh, Vinpearl Hotel Bắc Ninh là lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn. Tọa lạc ngay trung tâm thành phố, Vinpearl Hotel Bắc Ninh không chỉ mang đến không gian lưu trú đẳng cấp mà còn có tiện nghi sang trọng như phòng họp, spa thư giãn, nhà hàng Á - Âu hứa hẹn giúp bạn có một kỳ nghỉ dưỡng trọn vẹn.
_1742996408_1743220457.jpg)
_1743220365.jpg)
